فریدون شهبازیان در دومین جلسه از مستر کلاس مبانی آهنگسازی به تحلیل و آنالیز دو آلبوم «جام تهی» و «گریز» پرداخت

موسیقی پارس:

آلبوم جام تهی با صدای «محمدرضا شجریان» یکی از شاخص ترین آثار ارکسترال ایرانی است که اوایل دهه پنجاه بر روی شعر نو ساخته شد و جزو درخشان‌ترین آثار موسیقی معاصر به شمار می‌رود. اثر «گریز» نیز با صدای نادر گلچین با سبک و سیاقی مشابه در همان سالها به مخاطبان عرضه شد که از جمله پروژه‌های دوران دانشجویی شهبازیان است.

فریدون شهبازیان دومین جلسه از مستر کلاس خود را  با مقدمه‌ای درباره شناخت کامل هنرجویان از ریتم و ملودی آغاز کرد و سپس از تاریخچه این اثر و ضبط آن در سری برنامه‌های گل‌های تازه و جزئیات رپرتوار اجرایی آن سخن گفت. بداهه‌نوازی در جام تهی تبدیل به یکی از مهم‌ترین ارکان این اثر شده است و شهبازیان به وجوب انکار ناپذیر این تکنیک در موسیقی ایران تاکید ویژه داشت. او حضور «حبیب الله بدیعی» و «محمدرضا شجریان» را برای خلق یک بداهه کم نظیر در موسیقی ایران ستایش و اضافه کرد هیچ دخل و تصرفی در ارائه هنر این دو نداشته است. وی تسلط خواننده در پرورش ملودی در مایه مورد نظر آهنگساز را بسیار مهم دانسته و از این جهت محمدرضا شجریان را الگویی برای خواننده‌های ایرانی به شمار آورد.
شهبازیان به لحن و سیاق موسیقی کلاسیک در این اثر -حتی در بداهه‌نوازی حبیب الله بدیعی- و به ظرفیت‌های موسیقی ایران برای خلق فضای ارکسترال اشاره کرد و تطبیق مبانی موسیقی ایران مانند پیش‌درآمد، ساز و آواز ، تصنیف و رنگ با مبانی موسیقی کلاسیک را شاخصه‌ای صحیح جهت درک و دریافت هنرجویان از تحلیل این اثر و آثار مشابه دانست.

این آهنگساز تسلط بالا بر ردیف موسیقی دستگاهی و شناخت دقیق موسیقی محلی ایران را برای آهنگسازان جهت خلق ملودی واجب شمرد و به هنرجویان تاکید کرد به اقصی نقاط ایران سفر کنند و موسیقی جای جای ایران را بشنوند و بشناسند.

توضیحات فنی و تاریخی پیرامون قطعات «راپسودی سنتور و ارکستر» و «راپسودی تار و ارکستر» و «درکوچه سار شب» دیگر بخش این جلسه بود.

پس از آنالیز فنی آلبوم جام تهی، شهبازیان از آلبوم «گریز» به عنوان پروژه دیگری از مجموعه گلها یاد کرد که با صدای نادر گلچین منتشر شد و دارای خصوصیات مشابه با جام تهی اما دارای رنگ متفاوت و فضای لطیف بیات اصفهان و نقش محوری تار فرهنگ شریف است. مباحث فنی پیرامون ویژگی های ریتمیک و ملودیک و ارکستراسیون این اثر و نیز نحوه انتخاب شعر و بهره‌گیری صحیح از صدای خواننده در جهت پیشبرد اهداف ملودی از دیگر بخش‌های این کلاس بود.

مستر کلاس آنالیز و تحلیل جام تهی و گریز با پرسش و پاسخ‌های هنرجویان از شهبازیان درباب  موضوعاتی همچون پیدا کردن سبک شخصی در آهنگسازی و نحوه ارکستراسیون آثار ایرانی و تمرین های ذهنی به پایان رسید.

منبع :خانه موسیقی